Tekst uit de voortgangsrapportage:
"1. Problemen van het MARC 21-formaat
b. De samenhang tussen het MARC 21-formaat en catalogiseerregels
Op allerlei plaatsen blijkt de structuur van het MARC 21-formaat nauw samen te hangen met de eigenaardigheden van AACR2 en moeilijk of niet te verenigen met de Nederlandse Regels voor de titelbeschrijving. Voorbeelden hiervan:
Structuur en interpunctie van de persoonsnameningangen van MARC 21 hangen nauw samen met AACR2 en RDA. Dat geldt met name voor de wijze van behandelen van vaste en losse toevoegingen. Een en ander wijkt aanzienlijk af van RT3.
Structuur en interpunctie
De omschrijving van $c van tags X00 luidt: Titles and words associated with a name.
In de nadere toelichting wordt het volgende geformuleerd:
Includes qualifying information such as:
RT3, par. V 6 maakt bij persoonsnamen waarbij de voorna(a)m(en) in de ingang voorop staan (namen die geen achternaam bevatten), onderscheid tussen vaste toevoegingen en vrije toevoegingen. Uit de voorbeelden in de LC-MARC 21-tabel blijkt dat deze zonder onderscheid in $c opgenomen worden. Dat komt overeen met AACR2, 22.8.A1 en 22.16. AACR2 kent het onderscheid tussen vaste en vrije toevoegingen niet (met uitzondering van patronimica (22.8B) en vorstennamen (22.8c) (een vaste toevoeging die met een nummer begint, komt in $b). De tekst van $c wordt van het voorafgaande subveld gescheiden door een komma. RT3 laat een vaste toevoeging zonder interpunctie volgen op de voorna(a)m(en) en zet een vrije toevoeging tussen ( ). Het onderscheid tussen vaste toevoegingen en vrije toevoegingen is relevant voor indexering en sortering.
Voorbeelden
MARC 21 | AACR2/RDA | RT3 |
---|---|---|
100 0#$aJohn,$cthe Baptist, Saint. | John, the Baptist, Saint | Johannes de Doper |
100 0#$aFrancis,$cof Assisi, Saint. | Francis, of Assisi, Saint | Franciscus van Assisi |
100 0#$aClovis,$cKing of the Franks. | Clovis, King of the Franks | Chlodovech (koning van de Franken) |
100 0#$aAlexander,$cAphro disiensis. | Alexander, Aphrodisiensis | Alexander Aphrodisiensis |
100 0#$aAmbrosius,$cBrother. | Ambrosius, Brother | Ambrosius (Broeder) |
100 0#$aAmbrosius,$cCamal dulensis. | Ambrosius, Camaldulensis | Ambrosius Camaldulensis |
100 0#$aFrederick$bII,$cKing of Prussia. | Frederick II, King of Prussia | Friedrich II (koning van Pruisen) |
Opmerking: Het gebruik van de komma voor de scheiding tussen naam en toevoeging is ongelukkig en verwarrend, omdat de komma ook gebruikt wordt voor de inversie bij namen waarbij de achternaam voorop staat in de ingang.
Ook de voorgeschreven interpunctie die voorafgaat aan $d, toegevoegde leefjaren, hangt samen met AACR2/RDA en wijkt af van RT3.
Voorbeelden
MARC 21 | AACR2/RDA | RT3 |
---|---|---|
100 1#$aSmith, John, $d1837- 1896. | Smith, John, 1837-1896 | Smith, John (1837-1896) |
100 0#$aJohn$bII Comnenus,$cEmperor of the East,$d1088-1143. | John II Comnenus, Emperor of the East, 1088-1143 | Johannes II Comnenus (keizer van het Oosten ; 1088-1143) |
Hetzelfde geldt voor $e, de rolaanduiding.
Voorbeeld
MARC 21 | AACR2/RDA | RT3 |
---|---|---|
700 1#$aSmith, Elsie,$d 1900- 1945,$eillustrator. | Smith, Elsie, 1900-1945, illustrator | Smith, Elsie (1900-1945) |
In de voorbeelden die aangetroffen worden in de LC-MARC 21-tabel komen nog veel meer afwijkingen van RT3 aan het licht die samenhangen met AACR2/RDA, maar die hebben geen relatie met de MARC-structuur als zodanig (b.v. naamsvormen van niet-westerse personen en personen uit Klassieke Oudheid en Middeleeuwen).
1 De RT3-kolom uit par. 2.1 gaat er na aanpassing aan de RDA-regels, maar met behoud van de eigen catalogiseertaal en thesaurusvorm in de presentatie als volgt uitzien:
RT3 |
---|
Johannes, de Doper |
Franciscus, van Assisi |
Chlodovech, koning van de Franken |
Alexander, Aphrodisiensis |
Ambrosius, Broeder |
Ambrosius, Camaldulensis |
Friedrich II, koning van Pruisen |
Smith, John, 1837-1896 |
Johannes II Comnenus, keizer van het Oosten, 1088-1143 |
Smith, Elsie, 1900-1945, illustrator |