Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst

Aanwinstenlijst Doorgaans grof systematisch geordende lijst van over een aangegeven periode verworven publicaties
Acquisitie Administratie van de verwerking van nieuw aangeschafte publicaties.
AVI-code Analyse van IndividualiseringsVormen
Auteurssleutel Zoeksleutel die wordt gemaakt van de auteursnaam.
Band Fysieke boekeenheid.
Bandinformatie Gegevens die nodig zijn om binnen een bibliografische eenheid een fysieke eenheid te bepalen.
Bandnummer Zie: bandzebra
Bandzebra Het unieke nummer dat via het barcodelabel aan elke band wordt toegekend, gepresenteerd in de vorm van cijfers
Barcodelabel Etiket , waarop een streepjescode staat, die kan worden "gelezen en vertaald" met behulp van een lichtpen.
Batch-processing Het off-line verwerken van een grote of meerdere kleine opdrachten
Baud (Baudrate) Term die de snelheid van informatietransport aangeeft; nl. in " Bits per seconde".
Baudrate Zie: Baud.
Bedrijfssysteem Geautomatiseerd systeem dat de catalogisering ondersteunt.
Beheerssysteem Zie: sturingssysteem
Bestelbestand Totaal van gegevens betreffende bestellingen.
Bestellen Verwerven van een publicatie, door koop, ruil of schenking, volgens een vaste reeks stadia verlopend.
Bestelnummer Door het acquisitiesysteem automatisch toegekend uniek nummer per bestelling.
Bibliografisch instrument Middel om het bestaan van een publicatie vast te stellen.
Bibliografische gegevens Gegevens die gebruikt worden voor informatie de formele beschrijving van een object. In ruime zin worden hierbij ook de ingangen en onderwerpsontsluiting meegerekend
Bibliografische soort De beschrijvingssoort van een object, te onderscheiden naar verschijningstype: serieel of niet-serieel
Bibliotheekcode Door een CC-houder aan een bibliotheek toegekend uniek nummer.
Binair getal Getal uit het tweetallige stelsel. Ieder getal wordt hier alleen maar met de tekens 1 en 0 aangegeven.
BIT Uitdrukking voor een hoeveelheid informatie.
BNB-nummer British National Bibliography number
Boek Niet specifieke term ter aanduiding van een publicatie.
Brinkmannummer Nummer vastgesteld door het Depot voor Nederlandse Publikaties
Broncode 4-cijferige code die in de PICA systemen wordt gebruikt voor de unieke idenficatie van een bepaalde deelnemer
Byte Verzameling van 8 BITS. Meestal gebruikt als opslageenheid voor 1 letterteken
Catalogiseersysteem Geautomatiseerd systeem dat de catalogisering ondersteunt.
Catalogussysteem Geautomatiseerde catalogus, d.w.z. opslag van gegevens en zoekmogelijkheden.
CLC-nummer Centrale Landbouwcatalogus nummer
CCP-nummer Productienummer Centrale Catalogus van Periodieken afgedrukt in gedrukte uitgave.
CTC-nummer Nummer Centrale Technische Catalogus
Characterset Zie: Karakterset
Check-digit Controlecijfer voor cijferreeksen.
CODEN Unieke identifier voor wetenschappelijke en technische periodieken, toegekend door de International CODEN Service van de American Chemical Society.
COM Computer Output on Microfiche.
Computer-operator Iemand die tot taak heeft de computer te bedienen.
Congressleutel Zoeksleutel die wordt samengesteld uit de congresnaam.
Conversie Het omzetten van een ( machineleesbaar) bestand van de ene vorm naar de andere
Convoluut bevat werken die door de eigenaar later bijeen zijn gebracht in één band.
Corporatiesleutel Zoeksleutel die wordt gemaakt van de corporatienaam.
Cumulerende catalogi Catalogi met een vaste begindatum en een variabele einddatum.
Cursor Aanwijzer op het beeldscherm; plaats waar intoetsen begint.
Databank , database, gegevensbank Machineleesbare gegevensbestanden.
Database Zie: Databank.
Default, defaultwaarde Waarde (code), die wordt aangenomen als geen andere waarde is opgegeven.
Delayed-time verwerking Zie: Off-line.
Diagnostisch presentatie In het catalogiseersysteem gebruikte formaat wijze van presenteren van de bibliografische, lokale en exemplaargegevens, voorzien van kenmerkcodes en stuurtekens.
Dial-up-verbinding Zie: Kieslijn verbinding.
Editie Een nieuwe uitgave van de publicatie, met gewijzigd, uitgebreid of nieuw zetsel, waarbij belangrijke wijzigingen ten opzichte van de oorspronkelijke uitgave zijn aangebracht. Indicatie voor het uitbrengen van een nieuw zetsel is een gewijzigd plaatnummer. Zie ook: Herdruk. Voor de behandeling van edities en herdrukken: zie kmc 4020.
Edition De Engelse term "edition" wordt gelijkgesteld aan het begrip " editie".
EPN Exemplaar Productie Nummer
Exemplaargegevens Gegevens die het exemplaar identificeren ten opzichte van andere exemplaren van dezelfde titel, bijvoorbeeld de signatuur.
Familiepresentatie Schermbeeld waarop aan elkaar gerelateerde deel-, sectie- en koepeltitels van meerdelige en/of seriële publicaties worden getoond
Finding list Catalogus met uitsluitend lokaliseerfunctie.
Flow chart Stroomdiagram.
Formaat Een stelsel van coderingen waarmee bibliografische informatie in kleine eenheden wordt geïdentificeerd, geordend en verwerkt.
Fotomechanische herdruk Fotomechanische herdrukken worden behandeld als edities.
Foutmelding Mededeling op de tweede regel van het beeldscherm over onjuistheden in de invoer of niet toegestane acties.
Gebruikte titel Titel in het catalogiseersysteem waar aan een of meer bibliotheken een exemplaargegeven hebben aangehecht.
Gegevensbank Zie: Databank.
Genereren Automatisch door de computer gemaakte gegevens.
GGC Gemeenschappelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem van Pica.
Hard-copy Gegevensvastlegging op papier.
Hardware Het geheel van computers, terminals en randapparatuur.
Herdruk Een nieuwe oplage van de publicatie gemaakt met hetzelfde zetsel (of met kleine correcties) als de oorspronkelijke druk. Zie ook: Editie. Voor de behandeling van herdrukken en edities: zie kmc 4020.
Holding Bezitsaanduiding in omvang (jaargangen etc.)
Hoofdwoord De naam van een persoon of corporatie of een titel, waardoor de plaats van een catalogustitel in de alfabetische catalogus wordt bepaald en waarop de bibliografische beschrijving kan worden teruggevonden.
Index Tabel van zoeksleutels met vindplaatsen van de ermee overeenkomende titelbeschrijvingen.
Indexterm Gegeven of deel van een gegeven dat op genomen is in een index om zoeken naar records waarin dat gegeven voorkomt, mogelijk te maken; wordt gebruikt als zoeksleutel.
Ingangs(term) Element van een titelbeschrijving dat,eventueel in gemodificeerde vorm, gebruikt wordt als toegangsmiddel tot een catalogus.
Inloggen Aan de terminal het contact met de computer tot stand brengen.
Interpunctie Leestekens waarmee binnen een kenmerkcode onderdelen van elkaar worden gescheiden.
ISBD International Standard Bibliographic Description
ISBD-blok Een beschrijving in de opmaak zoals die volgens de International Standard Bibliographic Description moet zijn. Het geheel vormt een veelal rechthoekig stuk tekst en wordt dan ook wel "Blok" genoemd.
ISBN International Standard Book Number, toegekend nummer door uitgever; is bedoeld als uniek nummer. ISBN's worden vanaf 1970 gebruikt.
ISDS International Serial Data System.
ISSN International Standard Serial Number, toegekend nummer door ISSN Centra; bedoeld als uniek nummer voor SP's.
Journaalnummer Door de machine toegekend uniek nummer per afgeronde bestelling; kan ook handmatig worden ingevoerd als vrije tekst.
Karakterset Geheel van tekens en symbolen ( letters cijfers, diacrieten, leestekens) dat gebruikt wordt in een geautomatiseerd systeem.
Kenmerkcode Een 4-cijferige code waarmee een formaatonderdeel wordt geïdentificeerd (vaak afgekort tot kmc).
Kieslijn verbinding Tijdelijke verbinding tussen terminal en computer tot stand brengen door het draaien van een kiesnummer van het telefoonnet.
Kmc Zie: Kenmerkcode
Koepeltitel (tussentitel) Titelbeschrijving die bij publicaties die uit meer onderdelen bestaan het hoogste (c.q. tussenliggende) overkoepelende niveau uitmaakt: titel voor meerdelige publicatie, serietitel, tijdschrifttitel.
Kort presentatiescherm Scherm waarop titels worden gepresenteerd die zijn verkort tot 1 scherm-regel per titel.
L C-nummer Library of Congress - card number
Lemma Element in een thesaurus, bijv. een naam of een trefwoord.
Lemmanummer Het nummer dat uniek wordt toegekend aan elk element in een thesaurus.
Localiseerinstrument Middel om van een bepaalde publicatie de vindplaats te achterhalen.
Losbladig werk Publicatie waarbij de bladzijden los geleverd en periodiek vervangen of aangevuld worden.
Machineleesbaar Zodanige vastlegging van gegevens dat deze met de computer verwerkt kunnen worden, bijv. op magneetband.
Magneetband Medium dat wordt gebruikt om informatie op te slaan.
Matchen in de databank Titels automatisch vergelijken om gelijke titels te kunnen versmelten.
Meerdelige publicatie (niet serieel) Een meerdelige publicatie (mp) is een publicatie die bestaat uit een aantal losse afzonderlijke delen die als eenheid worden uitgegeven, d.w.z. publicaties die volgens de opzet in een bepaald aantal delen volledig zijn of dat t.z.t. zullen worden.
Menuscherm Scherm waarop de keuze gemaakt wordt uit de verschillende faciliteiten die een systeem aanbiedt.
Miniformat Ten behoeve van de Nationale Centrale Catalogus ontworpen beperkt formaat.
MLDF Machine Leesbare Data Files (numerieke files, tekst files, programma's)
Modem Een aan weerszijden van de lijn, waarover transmissie plaats vindt, aangebracht apparaat ter omvorming van signalen ( modify-demodify).
Monografie Publicatie van beperkte omvang, meestal bestaande uit 1 fysieke band, met eenledige opzet, in 1 keer verschijnend.
MP/MO Meerdelige publicaties (boeken) / Meerdelige objecten AVM)
NCC Nederlandse Centrale Catalogus, geautomatiseerde combinatie van CC, CTC, CLC.
Numeric pad Gedeelte van een toetsenbord in hoofdzaak voor het invoeren van getallen.
Object Een niet nader omschreven voorwerp. De term wordt in engere zin gebruikt als verzamelnaam voor voorwerpen die meestal gecatalogiseerd worden: boeken, AV-materialen, kaarten etc.
OCLC Ohio College Library Centre gevestigd in Columbus (U.S.).
Off-line (verwerking) Werkwijze tussen computer en gebruiker waarbij het moment van opdracht geven niet samenvalt met het moment van uitvoering van de opdracht (meestal in de nachtelijke uren).
On-line (verwerking) Werkwijze tussen computer en gebruiker waarbij het moment van opdracht geven nagenoeg samenvalt met het moment van uitvoeren van de opdracht. De uitvoering verloopt "real-time".
Ontdubbelen Verwijderen van dubbel ingevoerde informatie.
Operating system Zie: Sturingssysteem
Operator Zie: Computer-operator.
Output Uitvoer.
Overschrijfprocedure (overwrite) Programmatuur waarmee beschrijvingen van externe leveranciers in de Pica bestanden worden ingelezen. Hierbij wordt gecontroleerd op het voorkomen van dubbele invoer en "magere" beschrijvingen worden vervangen door "betere" (-overschrijven), of aangevuld (-verrijken).
Overwrite Zie: Overschrijfprocedure.
Pica-productienummer Uniek nummer dat door de computer is toegekend aan elke titel die in het catalogiseersysteem wordt ingevoerd.
PPN Zie: Pica-productienummer.
Printing De term "printing", die Angelsaksische uitgevers vaak gebruiken, wordt gelijkgesteld aan het begrip " herdruk".
Printout Uitvoer gemaakt op een printer.
Productienummer Zie: Pica-productienummer.
Raadplegen Type lening waarbij de lener het boek niet buiten het bibliotheekgebouw brengt.
Realtime-verwerking Zie: On-line.
Record Een set van bij elkaar behorende gegevens, betrekking hebbend op één object (bijv. een boek).
Registratiebestand Totaal van gegevens betreffende registratie.
Retrotitel Machineleesbare titelbeschrijving die via retrospectieve catalogusinvoer tot stand is gekomen.
Rompformaat Het geheel van kenmerkcodes dat voor alle deelnemers aan het systeem algemeen bruikbaar en zichtbaar is, dit ongeacht de soort gebruiker (OB, WB, SB, WSF).
Routeveld Gereserveerde ruimte voor het kiezen van procedures en presentaties.
Seriële publicatie Een seriële publicatie (sp) is een publicatie die uitgegeven wordt in elkaar opvolgende afleveringen of delen, gewoonlijk gerangschikt in een numerieke of chronologische volgorde en bedoeld om steeds voortgezet te worden. Onder seriële publicaties worden begrepen: -         alle periodiek verschijnende publicaties zoals tijdschriften, kranten,,jaarlijks verschijnende publicaties (jaarboeken, adresboeken, etc.); -         minder regelmatig verschijnende reeksen van rapporten en verhandelingen van instellingen, en congresverslagen; -         monografieënreeksen, ook wel gewoon reeksen genoemd.
Shared cataloguing Samenwerkingsvorm tussen bibliotheken, waarbij de titelbeschrijvingsarbeid eenmaal wordt verricht, op zodanige wijze, dat de andere partners het resultaat ook kunnen gebruiken.
Signatuur Vindplaatsaanduiding
Sleutel Zie: Zoeksleutel
Software Computerprogrammatuur
Sorteersleutel Uit de voorhanden gegevens op een bepaalde manier samengestelde reeks van letters en/of cijfers die gebruikt wordt om de gegevens in een bepaalde volgorde af te drukken.
Sortering Op grond van een bepaald criterium titelbeschrijvingen in een bepaalde volgorde aanbieden.
SP/SO Seriële publicaties (boeken) / Seriële objecten (AVM)
Sturingssysteem Operating system . Een uitgebreid programmapakket dat o.a. zorgdraagt voor het juist functioneren van computer en randapparatuur.
Stuurteken In de gegevens aangebracht karakter dat dient om het begin aan te geven van een informatie-eenheid
Tag Engelse term voor kenmerkcode
Terminal Eindstation, verbinding met de computer.
Thesaureren Toevoegen aan / vervangen van de voor de rol van ingangsterm in aanmerking komende elementen van de titelbeschrijving door thesauruselement nummers.
Thesaurus Bestand van voorkeurstermen en niet-voorkeurstermen met onderlinge relaties.
Titel Bibliografisch gegeven dat bestaat uit de naam zoals die door de auteur/uitgever aan een boek is gegeven.
Titelsleutel Aan de titel op een bepaalde manier ontleende reeks van letters en cijfers die dient om via een index de vindplaats van de gehele bibliografische beschrijving op te zoeken.
Treffer Aan een zoeksleutel beantwoordende titelbeschrijving.
Tussentitel Zie: Koepeltitel.
Tijdschrift Zie: Seriële publicatie
UFT Uniforme titel
Uitleenbaarheidscode Code waarmee ten behoeve van het (interbibliothecair) leenverkeer wordt vastgelegd of en hoe een publicatie uitleenbaar is.
Uniform naamhoofdwoord Naamsvorm die wordt gekozen als voorkeursvorm wanneer van een naam meerdere varianten bestaan.
USMARC het formaat waarin beschrijvingen van de Nederlandse Bibliografie voor internationale uitwisseling beschikbaar worden gesteld
v-titel , v-status Beschrijving met een v op positie 3 in kenmerkcode 0500. Deze v impliceert dat de invoerende gebruiker eigenaar wordt van de beschrijving. Andere gebruikers kunnen een v-titel niet muteren.
Vaste-lijn-verbinding Permanente verbinding tussen terminal en computer via daartoe gehuurde telefoonlijn.
Verdubbeling Element van een titelbeschrijving dat als ingang in een catalogus wordt gehanteerd naast het hoofdwoord, en waaronder de complete beschrijving is afgedrukt
Vrije tekst Reeksen van letters en/of cijfers waarvan het systeem alleen begin en eind herkennen kan, maar niet eventuele in de reeks voorkomende structuren of wetmatigheden.
Zebra zie: Barcodelabel
Zebranummer Zie: Bandnummer
Zie-ook-verwijzing Bij het samenstellen van catalogi te produceren cataloguseenheid waarin een relatie wordt gelegd tussen primaire hoofdwoorden.
Zie-verwijzing Bij het samenstelling van catalogi te produceren cataloguseenheid waarin een relatie wordt gelegd van secundaire hoofdwoorden naar primaire hoofdwoorden.
Zoeksleutel Een volgens afspraak opgebouwde reeks letters en/of cijfers of een woord, geconstrueerd uit een afgesproken (onderdeel van) kenmerkcode, waarmee een beschrijving in de bestanden kan worden opgezocht.