Voorwoord
In de wereld van bibliotheek- en informatiebeheer wordt alom de noodzaak gevoeld van aansluiting bij internationale standaarden. Diensten en metadata worden op wereldwijde schaal geleverd en aangeboden. De bibliotheekwereld in Nederland is er daarom van overtuigd dat modernisering van de landelijke informatie infrastructuur en aansluiting bij de internationale standaarden van het grootste belang zijn. Daarnaast streeft men vanwege krimpende middelen naar efficiencyverbetering en kostenreductie.
In het voorjaar van 2011 is door de FOBID Commissie Ontsluiting (FCO) geadviseerd om het regelwerk Resource Description and Access (RDA) als nieuwe standaard in Nederland toe te passen en daarmee de Regels voor de titelbeschrijving (RT) te vervangen. Dit voorstel is door het FOBID-bestuur en door het Consortium Gemeenschappelijke Informatie Infrastructuur (Consortium GII)1 overgenomen.
In 2012 is het voorstel om over te gaan op de nieuwe standaard Resource Description and Access (RDA) uitgewerkt in het SLIM 3.0 project met een vervolg in 2013, SLIM 3.12. Binnen deze projecten hebben verschillende werkgroepen onderdelen uitgewerkt. Een daarvan is de Werkgroep Richtlijnen RDA, die bestond uit Yvonne van den Broek (UB Maastricht), Marianne Brouwer (Bibliotheek Vredespaleis en GO), Ben Landsbergen (OCLC) (secretaris), Linda de Man (NBD Biblion), Peter Schouten (Ingressus), Martie Sievert (Bibliotheek MCO; alleen in 2012), Yvonne van der Steen (KB) en Joke Webbink (Wageningen UR Library; projectleider SLIM 3.0/SLIM 3.1) (voorzitter). Door alle werkgroepsleden en met name door de secretaris Ben Landsbergen is enorm veel werk verzet. De Werkgroep Richtlijnen RDA is aan de slag gegaan met het nauwkeurig inventariseren van de verschillen tussen de RT en RDA. De inventarisatie is onderdeel van dit document. Bovendien worden er binnen RDA op onderdelen opties en alternatieven geboden. Deze opties en alternatieven zijn besproken en afgewogen, en er zijn dus weloverwogen keuzes gemaakt door de werkgroep. Daardoor kunnen we nu spreken van het Nederlandse RDA-profiel, de leidraad voor de Nederlandse catalogiseerder. De gemaakte keuzes worden leidend voor de catalogiseerders in Nederlandse bibliotheken3. RDA zal in de komende jaren aan veranderingen onderhevig zijn en blijven; daarom is het belangrijk dat het Nederlandse RDA-profiel in de toekomst geüpdated blijft worden. Het huidige document is op dit moment de basis voor het werken met RDA in Nederland en geeft de actuele stand van zaken weer.
Om met RDA te kunnen werken is een abonnement op de RDA Toolkit noodzakelijk. RDA is in het Engels beschikbaar en er is voor gekozen om geen vertaling te maken. Door gebruik te maken van dit document wordt de Nederlandse catalogiseerder ondersteund in het (leren) werken met RDA.
Hoewel verschillende internationaal georiënteerde bibliotheken al met RDA werken of op korte termijn gaan werken, is RDA nog volop in ontwikkeling. De regelset wordt de komende jaren nog aangepast en uitgebreid. Daarom zal het Nederlandse RDA-profiel in de toekomst bijgehouden en op onderdelen herzien worden. De nieuwste versie zal steeds beschikbaar worden gesteld in de RDA Toolkit. Voor vragen hierover of over toepassing van RDA kunt u terecht bij de Helpdesk RDA in de KB in Den Haag: HelpdeskRDA@kb.nl.
Joke Webbink
Projectleider SLIM 3.0 / SLIM 3.1
December 2013
1 Het Consortium GII is een samenwerkingsverband tussen wetenschappelijke en openbare bibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek (KB) om gezamenlijk te werken aan één digitale informatie infrastructuur voor alle bibliotheken in Nederland.
2 Het programmateam van het SLIM project bestond uit Anja Smit, bibliothecaris RU Utrecht namens de Stuurgroep GII, Marjolein Nieboer, bibliothecaris RUG namens de FOBID, Daniël van Spanje (OCLC) en Joke Webbink (Wageningen UR Library; projectleider).
3 In maart 2013 hebben zowel het FOBID bestuur en de Stuurgroep GII het voorstel van de Werkgroep Richtlijnen RDA overgenomen. Zie hiervoor het rapport: SLIM 3.0: Sluit Nederland aan op Internationale Metadatastandaarden. Eindrapportage.‘ 20 februari 2013 door Daniel van Spanje (Senior Product Manager OCLC) en Joke Webbink (Programmamanager SLIM 3.0 / Bibliotheek Wageningen UR). Wageningen, 2013. Indien ook de eindrapportage van SLIM 3.1 wordt aangenomen, kan men spreken van algemeen geldende afspraken voor het toepassen van RDA.