RDA Glossary in het Nederlands

Laatst bijgewerkt
Opslaan als pdf

Bijlage 2. Glossary

Deze Glossary bevat begrippen uit Statement of International Cataloguing Principles (ICP) die op een specifieke manier worden gebruikt (d.w.z. niet in de gewoonlijke betekenis zoals die in het woordenboek staat). Onderaan staan termen die worden gebruikt in de Paris Principles of andere eerdere regels voor catalogisering die volgens de IME ICC-deelnemers niet meer worden gebruikt in ICP. BT = Broader term; NT = Narrower term; RT = Related term

Access point: Een naam, term, code, etc., waarop bibliografische of geautoriseerde gegevens gezocht en geïdentificeerd kunnen worden. [Bron: GARR gewijzigd per FRAD en IME ICC] Zie ook Additional access point [NT], Authorized access point [NT], Controlled access point [NT], Essential access point [NT], Name [RT], Uncontrolled access point [NT], Variant form of name [NT]
Additional access point: Een ingang die naast de primaire ingangen kan worden gebruikt om beter te kunnen zoeken naar bibliografische of geautoriseerde gegevens. [Bron: IME ICC] Zie ook Access point [BT], Essential access point [RT]
Agent: Een persoon (auteur, uitgever, beeldhouwer, redacteur, regisseur, componist, etc.) of een groep (familie, organisatie, onderneming, bibliotheek, orkest, land, federatie, etc.) of een automaat (meteorologisch registratiesysteem, vertaalsoftware, etc.) die een rol speelt in de levenscyclus van een bron. [Bron: DCMI Agents Working Group, werkdefinitie, gewijzigd] Zie ook Creator [NT]
Attribute: Kenmerk van een entiteit (entity). Een kenmerk kan inherent zijn aan de entiteit of daaraan worden toegeschreven. [Bron: FRBR]
Authority record: De geautoriseerde naam en andere gegevenselementen die een entiteit identificeren en beschrijven en eventueel verwijzen naar andere gerelateerde geautoriseerde beschrijvingen. [Bron: IME ICC]
Authorized access point: De geautoriseerde voorkeursingang voor een entiteit, vastgesteld in overeenstemming met de geldende normen en regels. [Bron: IME ICC] Zie ook Access point [BT], Authorized form of name [RT], Controlled access point [BT], Preferred name [RT], Variant form of name [RT]
Authorized form of name: Geautoriseerde benaming van een ingang voor een entiteit. Zie ook Authorized access point [RT], Conventional name [RT], Name [BT], Preferred name [RT], Variant form of name [RT]

Bibliographic description: Bibliografische gegevensverzameling die een bibliografische bron beschrijft en identificeert. [Bron: ISBD gewijzigd] Zie ook Descriptive cataloguing [RT]
Bibliographic record: Een verzameling gegevenselementen die een bibliografische bron beschrijft en daartoe toegang geeft en gerelateerde werken en expressies identificeert. [Bron: IME ICC]
Bibliographic resource: Een entiteit binnen het domein van bibliotheekcollecties en soortgelijke verzamelingen bestaande uit de producten van intellectuele of artistieke inspanningen. In het FRBRmodel bestaan de bibliografische bronnen uit de entiteiten van Groep 1: werk, expressie, manifestatie en exemplaar (work, expression, manifestation en item). [Bron: IME ICC]
Bibliographic universe
: Het domein dat betrekking heeft op de collecties van bibliotheken, archieven, musea en andere informatiegem eenschappen. [Bron: IME ICC]
Bibliographically significant
: Een kwaliteit van een entiteit of attribuut of relatie met een speciale betekenis of waarde binnen het kader van bibliografische bronnen. [Bron: IME ICC]

Carrier type

Aanduiding van het soort opslagmedium en de behuizing van een drager in combinatie met het mediumtype (dat aangeeft welk apparaat vereist is om de inhoud van een bron te bekijken, te spelen, af te spelen etc.). Het type drager geeft de attributen van een manifestatie weer. [Bron: gewijzigd sinds Jan. 2008 Glossary for RDA]

Collection

1. Een reële of virtuele collectie van twee of meer werken of delen van werken gecombineerd of samen uitgegeven. 2. Een reële of virtuele collectie van bibliografische bronnen in bezit of samengesteld door een bepaalde instelling. [Bron: IME ICC]

Concept

Een abstract begrip of idee. [Bron: FRAD (verbonden met onderwerpen), FRBR]

Content type

Aanduiding van de fundamentele vorm van communicatie waarin de inhoud tot uitdrukking wordt gebracht en het menselijke zintuig waarmee die inhoud dient te worden waargenomen. Het inhoudstype (content type) geeft de attributen van zowel het werk als de expressie weer. [Bron: gewijzigd sinds Jan. 2008 Glossary for RDA]

Controlled access point

Een ingang vastgelegd in een geautoriseerde beschrijving. [Bron: GARR gewijzigd] Gecontroleerde ingangen omvatten geautoriseerde benamingen evenals varianten daarvan. Ze kunnen:

zijn gebaseerd op persoonsnamen, familienamen en corporatienamen,
zijn gebaseerd op namen (d.w.z. titels) van werken, expressies, manifestaties en exemplaren,
bestaan uit een combinatie van twee namen, zoals bij een naam/titel-ingang voor een werk dat de naam van de maker combineert met de titel van het werk,
zijn gebaseerd op de termen voor gebeurtenissen, objecten, concepten en plaatsen,
zijn gebaseerd op identificatiecodes, zoals standaardnummers, indelingsfactoren, etc.

Andere elementen (zoals datums) kunnen indien noodzakelijk aan de naam worden toegevoegd ter onderscheiding van entiteiten met identieke of vergelijkbare namen. [Bron: FRAD – vermeldt verder dat het model zich met name richt op namen en termen gecontroleerd door middel van een geautoriseerd bestand.] Zie ook Access point [BT], Authorized access point [NT], Name [RT], Uncontrolled access point [RT], Variant form of name [NT]

Conventional name

Een andere naam dan de officiële naam waaronder een corporatie, plaats of ding bekend is geworden. [Bron: gewijzigd uit AACR2 Revision 2002, Glossary] Zie ook Authorized form of name [RT], Name [BT], Variant form of name [RT]

Corporate body

Een organisatie of groep personen en/of organisaties die een bepaalde naam draagt en functioneert of kan functioneren als een eenheid. [Bron: gewijzigd uit FRAD, FRBR]

Creator

Een persoon, familie of corporatie verantwoordelijk voor de intellectuele of artistieke inhoud van een werk. [Bron: IME ICC] Zie ook Agent [BT]

Descriptive cataloguing: Ontsluiting met zowel beschrijvende gegevens als ingangen die niet betrekking hebben op het onderwerp (nonsubject access points). [Bron: IME ICC] Zie ook Bibliographic description [RT], Subject cataloguing [RT]

Entity: Iets dat een unitair en autonoom karakter heeft; iets dat onafhankelijk of afzonderlijk bestaat; een abstractie, ideaal concept, denkobject of transcendentaal object. [Bron: Webster’s 3rd] Voorbeelden van entiteittypen in FRBR en FRAD zijn de producten van intellectuele of artistieke inspanningen (werk, expressie, manifestatie en exemplaar); agenten/actoren (d.w.z. personen, families, corporaties) verantwoordelijk voor de creatie van intellectuele of artistieke inhoud, voor de productie en verspreiding van de inhoud in fysieke vorm, of voor het beheer van het product; of het onderwerp van een werk (werk, expressie, manifestatie, exemplaar, persoon, familie, corporatie, concept, object, gebeurtenis, plaats). [Bron: IME ICC]
Essential access point: Een ingang gebaseerd op een hoofdattribuut of relatie van een entiteit in een bibliografische of geautoriseerde beschrijving die ervoor zorgt dat de beschrijving gevonden en geïdentificeerd wordt. [Bron: IME ICC] Zie ook Access point [BT], Additional access point [RT] Event – Een actie of gebeurtenis. [Bron: FRAD (die welke niet functioneren als corporaties worden beschouwd als onderwerpen), FRBR] Expression – De intellectuele of artistieke uitbeelding van een werk. [Bron: FRAD, FRBR]

Family: Twee of meer personen verwant aan elkaar door geboorte, huwelijk, adoptie of een soortgelijke wettige status, of zichzelf anderszins presenteren als familie. [Bron: FRAD, zoals gewijzigd door IME ICC]

Identifier: Een nummer, code, woord, frase, logo, motto, etc., dat verbonden is met een entiteit en dient om die entiteit te kunnen onderscheiden van andere entiteiten binnen het domein waarin de identificatiecode is toegekend. [Bron: FRAD]
Item: Een enkel exemplaar van een manifestatie.[Bron: FRAD, FRBR]

Key title: Unieke naam (titel) die door het ISSN Network is toegekend aan een doorlopende bron. Elke doorlopende bron heeft een eigen internationaal standaardnummer voor seriële publicaties (ISSN). De key-title kan gelijk zijn aan de eigenlijke titel of, om uniciteit te creëren, kunnen er identificerende en/of preciserende elementen aan toe worden gevoegd, zoals de naam van de uitgevende instantie, plaats van uitgave, editievermelding. [Bron: ISBD]

Manifestation: De fysieke gedaante waarin een expressie van een werk zich voordoet. [Bron: FRAD, FRBR] Een manifestatie kan bestaan uit een collectie van werken, een individueel werk, of een component van een werk. Manifestaties kunnen een of meerdere fysieke eenheden omvatten. [Bron: IME ICC]

Name: Een teken, woord of een groep van woorden en/of tekens waaronder een entiteit bekend is. De naam kan ook bestaan uit woorden/tekens waarmee een persoon, familie of corporatie wordt aangeduid, of uit termen waaronder concepten, objecten, gebeurtenissen of plaatsen bekend zijn, of uit een titel die aan een werk, expressie, manifestatie of exemplaar is gegeven. Wordt gebruikt als basis voor een ingang (access point). [Bron: FRBR zoals gewijzigd in FRAD] Zie ook Access point [RT], Authorized form of name [NT], Controlled access point [RT], Conventional name [NT], Preferred name [NT], Variant form of name [NT] Normalized access point Zie Authorized access point

Object: Een materieel object. [Bron: FRBR]

Person: Een individu of een enkele identiteit gevestigd of aangenomen door een individu of groep. [Bron: FRBR zoals gewijzigd in FRAD, gewijzigd door IME ICC]
Place: Een locatie. [Bron: FRBR]
Preferred name: De naam die is gekozen voor een entiteit in overeenstemming met de geldende normen of regels en die wordt gebruikt als basis voor het creëren van een geautoriseerde ingang voor een entiteit. Zie ook Authorized access point [RT], Authorized form of name [RT], Conventional name [RT], Name [BT] [Bron: IME ICC]

Relationship: Een specifiek verband tussen entiteiten of de gevallen daarvan. [Bron: gebaseerd op FRBR]

Subject cataloguing: Ontsluiting op basis van gecontroleerde trefwoorden en/of classificatienummers. [Bron: IME ICC] Zie ook Descriptive cataloguing [RT]

Type of carrier: Zie Carrier type

Uncontrolled access point: Een ingang die niet wordt gecontroleerd door een geautoriseerde beschrijving. [Bron: IME ICC] Zie ook Access point [BT], Controlled access point [RT]

Variant form of name: Een benaming die niet functioneert als geautoriseerde ingang voor een entiteit. Deze variant kan worden gebruikt om toegang te krijgen tot de geautoriseerde beschrijving van de entiteit of kan worden gepresenteerd als link naar de geautoriseerde ingang. [Bron: IME ICC] Zie ook Access point [BT], Authorized access point [RT], Authorized form of name [RT], Controlled access point [BT], Conventional name [RT], Name [BT]

Work: Een welbepaalde intellectuele of artistieke creatie (d.w.z. de intellectuele of artistieke inhoud). [Bron FRAD, FRBR, zoals gewijzigd door IME ICC]